-Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хууль төрийн байгууллагын алба хаагчдаас бусад алба хаагч ажилтанд хамаарах уу?

     Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хуулийн үйлчлэлд Төрийн улс төрийн, захиргааны, тусгай, үйлчилгээний албан тушаал эрхэлдэг төрийн албан хаагчид болон төрийн болон орон нутгийн өмчит, төрийн болон орон нутгийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн удирдах болон компанийн эрх бүхий албан тушаалтан, олон нийтийн радио, телевизийн Үндэсний зөвлөлийн дарга, гишүүн, ерөнхий захирал, Улсын болон орон нутгийн төсвөөс санхүүжилт авч төрийн тодорхой чиг үүргийг хууль тогтоомжийн дагуу гүйцэтгэж байгаа төрийн бус байгууллагын удирдах албан тушаалтан, бүх шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга, төлөөлөгч, Ирээдүйн өв сан корпорацын эрх бүхий албан тушаалтан, хяналтын зөвлөлийн гишүүн нар хамаарна.

-Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн зөрчлийн талаар гомдол, мэдээллийг хаана хандаж гаргах вэ?

     Төрийн албан хаагчийн ажиллаж буй байгууллагын ёс зүйн дэд хороонд хандан гомдол, мэдээллээ гаргана. Харин ёс зүйн дэд хорооны дарга, нарийн бичгийн дарга, гишүүн болон тухайн байгууллагын томилох эрх бүхий этгээдийн ёс зүйн зөрчлийн талаарх гомдол, мэдээллийг харьяалах дээд шатны байгууллагын ёс зүйн дэд хороонд гаргана.

-Ёс зүйн дэд хороог хэрхэн байгуулах вэ?

     “Ёс зүйн дэд хорооны ажиллах журам”-ын дагуу байгууллагын алба хаагчдын тооноос хамааран 40 хүртэлх алба хаагчтай байгууллага 3 гишүүнтэй, 41-90 албан хаагчтай байгууллага 5 гишүүнтэй, 91-ээс дээш алба хаагчтай байгууллага 7 гишүүнтэй байхаар байгууллагын алба хаагчдын олонхын саналаар гишүүдийг сонгоно. Сонгогдсон ёс зүйн дэд хорооны бүрэлдэхүүнийг тухайн байгууллагын албан хаагчийг томилох эрх бүхий албан тушаалтны шийдвэрээр баталгаажуулна.

-Ёс зүйн дэд хорооны дарга, нарийн бичгийн даргыг хэрхэн сонгох вэ?

     Ёс зүйн дэд хорооны гишүүдийн олонхын саналаар даргыг сонгоно. Нарийн бичгийн даргын чиг үүргийг гишүүд ээлжилж хэрэгжүүлэх ба ямар хугацаанд ээлжилж хэрэгжүүлэхийг дэд хороо батална.

- Дэд хорооны гишүүнээр ямар хүнийг сонгох вэ?

     Дэд хорооны гишүүн нь гэмт хэрэг үйлдэж шүүхээр ял шийтгүүлж байгаагүй, сахилгын болон ёс зүйн шийтгэл хүлээгээгүй, шударга, хамт олондоо хүлээн зөвшөөрөгдсөн төрийн албан хаагчийг байгууллагын алба хаагчдын олонхын саналаар сонгоно.

-Дэд хороо хэдэн жилээр ажиллах вэ?

     Ёс зүйн дэд хорооны бүрэн эрхийн хугацаа 5 жил байна.

-Ёс зүйн дэд хороо төрийн албан хаагчийн ёс зүйн зөрчилтэй холбоотой гомдол мэдээллийг хянан хэлэлцэж ямар шийдвэр гаргах вэ?

     Төрийн албан хаагч нь ёс зүйн зөрчил гаргасан эсвэл ёс зүйн зөрчил гаргаагүй тухай дүгнэлт гаргана.

-Ёс зүйн дэд хороо нь тамга, тэмдэгтэй байх уу?

     Ёс зүйн дэд хороо нь тамга, тэмдэгтэй байх шаардлагагүй бөгөөд өөрийн байгууллагын тамга, тэмдэг ашиглана.

-Ёс зүйн дэд хороо гомдол, мэдээллийг хянан шийдвэрлэхдээ хуулийн ямар зүйл заалтыг үндэслэх вэ?

     Төрийн албан хаагчийн ёс зүйн тухай хуулийн 8.1 дүгээр зүйлд заасан нийтлэг шаардлага, 8.2 дугаар зүйлд заасан хориглох зүйлсэд заасан ёс зүйн зөрчилтэй холбоотой гомдол, мэдээллийг хүлээн авч, хянан шийдвэрлэж, уг заалтуудад үндэслэнэ.

-Дүгнэлтийг албан бланк дээр гаргах уу?

     Ёс зүйн хорооноос дүгнэлтийн хэвлэмэл хуудасны стандарт загварыг баталж Архивын ерөнхий газарт бүртгэгдсэн. Уг загварын дагуу өөрийн байгууллагын нэрээр хэвлэмэл хуудсыг хэвлүүлэн ашиглана.

-Ёс зүйн дэд хорооны гаргасан дүгнэлтийг эс зөвшөөрвөл гомдлоо хаана гаргах вэ?

     Гомдол гаргагч Ёс зүйн дэд хорооны дүгнэлтийг эс зөвшөөрвөл дүгнэлтийг мэдэгдсэнээс хойш 14 хоногийн дотор харьяалах дээд шатны байгууллагын ёс зүйн дэд хороонд гаргана. Харин гомдолд холбогдсон алба хаагч нь түүнд хариуцлага тооцсон томилох эрх бүхий албан тушаалтны шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шүүхэд 30 хоногийн дотор гомдол гаргана.

-Ёс зүйн зөрчлийн бүртгэл, хяналтын дэд системд нэвтрэх эрхийг дэд хорооны дарга, гишүүдэд олгох уу?

     Ёс зүйн зөрчлийн бүртгэл, хяналтын дэд системд нэвтрэх эрхийг зөвхөн дэд хорооны нарийн бичгийн даргад олгоно.

- Ёс зүйн хариуцлагыг ёс зүйн дэд хороо ногдуулах уу?

     Ёс зүйн дэд хорооны дүгнэлтийг үндэслэн тухайн албан хаагчид томилох эрх бүхий албан тушаалтан ёс зүйн хариуцлага ногдуулах тул ёс зүйн дэд хороо ёс зүйн хариуцлага ногдуулахгүй.

-Ёс зүйн хариуцлагыг сайн дураар хүлээж болох уу?

     Ёс зүйн зөрчил үйлдсэнээ хүлээн зөвшөөрч сайн дураар хамт олноос, гомдол, мэдээлэл гаргагчаас, эсхүл олон нийтийн өмнө уучлалт гуйх, ёс зүйн хэм хэмжээг зөрчсөнөө хүлээн зөвшөөрч, өөрийн хүсэлтээрээ албан тушаалаас чөлөөлөгдөх хариуцлагыг хүлээж болно.

-Сумын ИТХ-ын ажлын алба Ёс зүйн дэд хороогоо яаж байгуулах вэ?

     "Аймгийн ИТХ-ын дэргэдэх Ёс зүйн дэд хороо нь сумын ИТХ-ын төлөөлөгч, албан хаагчийн ёс зүйн асуудлаар гаргасан гомдол, мэдээллийг шалган шийдвэрлэхээр Ёс зүйн хорооны "Хууль хэрэгжүүлэх зарим арга хэмжээний тухай" 2024 оны 10 дугаар тогтоолд заасан тул сумын ИТХ нь Ёс зүйн дэд хороо байгуулах шаардлагагүй юм.

- Дэд хорооны дүгнэлтийг эс зөвшөөрвөл 14 хоногийн дотор гомдол гаргах эрх байгаа. Гэтэл томилох эрх бүхий албан тушаалтан дүгнэлтийг хүлээн авснаас хойш 5 хоногт шийдвэр гаргахаар байна. Үүнийг хэрхэн шийдвэрлэх вэ?

     Гомдолд холбогдогч нь хариуцлага хүлээлгэсэн шийдвэрийг эс зөвшөөрөл гомдлоо шүүхэд гаргахаар зохицуулсан тул томилох эрх бүхий албан тушаалтан дүгнэлтийг хүлээн авснаас хойш 5 хоногийн дотор шийдвэр гаргах боломжтой юм. Дүгнэлтийг зөвхөн гомдол, мэдээлэл гаргагч эс зөвшөөрвөл гомдол гаргана.

-Ёс зүйн дэд хорооны гишүүн, дарга, нарийн бичгийн даргад холбогдуулан гомдол, мэдээлэл гаргавал яаж шийдэх вэ?

     Ёс зүйн дэд хорооны гишүүн, дарга, нарийн бичгийн даргад холбогдуулан гомдол, мэдээлэл гаргавал тухайн байгууллагын харьяалах дээд шатны байгууллагын ёс зүйн дэд хороо хүлээн авч шийдвэрлэнэ.

-Ёс зүйн дэд хорооны гишүүдийн урамшууллыг хэрхэн олгох вэ?

     5 болон 7 хүний бүрэлдэхүүнтэй Дэд хорооны нарийн бичгийн даргад хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээний 50 хувьтай тэнцэх хэмжээний урамшууллыг сар бүр, дарга, гишүүдэд хурал болон бусад арга хэмжээнд оролцсон ирц, идэвх оролцоог харгалзан хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээгээр тооцож улиралд нэг удаа, 3 хүний бүрэлдэхүүнтэй Дэд хорооны дарга, нарийн бичгийн дарга, гишүүнд улирал тутамд тухайн байгууллагын Томилох эрх бүхий албан тушаалтан олгоно.

-Ёс зүйн дэд хороо гомдол, мэдээлэлтэй холбоотойгоор хуралдахад гомдолд холбогдсон албан хаагчийг байлцуулан тайлбар авах нь зөв үү?

     Гомдол, мэдээлэлд холбогдсон албан хаагч нь хуралдаанд биечлэн оролцож тайлбар өгөх эрхтэй тул хүсэлтийг нь үндэслэн хуралдаанд оролцуулж болно.

-Ёс зүйн зөрчлийн бүртгэл хяналтын системд 2024 онд шийдвэрлэгдсэн ёс зүйн зөрчлийн шийдвэрийг нөхөж оруулах уу?

     2024 онд шийдвэрлэгдсэн ёс зүйн зөрчлийн шийдвэрлэлтийг нөхөж системд бүртгэлийг хөтөлнө.